NIK o transporcie dzieci do szkół

NIK o transporcie dzieci do szkół

Do zadań gmin należy zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki podczas przewozu do przedszkoli, szkół i placówek oświatowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami. NIK skontrolowała, jak zadanie to wykonują gminy w województwie opolskim.

Obowiązek ten może być realizowany po przez zorganizowanie przez gminę transportu lub zwrot kosztów rodzicom samodzielnie dowożącym dzieci. Do niedawna nie było ustawowo określonej metodologii wyliczania kwoty zwrotu. W konsekwencji przyjmowane przez gminy rozwiązania w tym zakresie były zróżnicowane. Brak jednolitych wytycznych budził wątpliwości i zastrzeżenia ze strony korzystających z tej formy pomocy. Problem rozwiązano pod koniec 2019 r., gdy nowe przepisy ujednoliciły zasady zwrotu kosztów poniesionych na dowóz dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami. Obecnie obowiązuje algorytm uwzględniający długość trasy przejazdu, średnie ceny paliwa w danej gminie i średnie jego zużycie dla danego pojazdu.

NIK ocenia, że wszystkie skontrolowane gminy województwa opolskiego prawidłowo wywiązywały się z obowiązku dowozu do szkół, przedszkoli i placówek oświatowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami, zapewniając opiekę podczas przewozu.

Gminy organizowały dowóz na dwa sposoby. Na obszarach, gdzie dostęp do transportu publicznego był ograniczony, udostępniano transport indywidualny, który odbywał się z miejsca zamieszkania do placówek oświatowych i z powrotem. Tam, gdzie była taka możliwość, proponowano transport zbiorowy – zakup biletów na przejazdy liniami regularnymi.

NIK zwraca uwagę, iż w czterech (spośród siedmiu kontrolowanych) jednostkach samorządowych nie uwzględniono możliwości kontroli wykonania usługi przez firmy przewozowe, z którymi zawarto umowy. Ograniczano się jedynie do analizy dokumentacji będącej podstawą rozliczeń.

W przypadku transportu indywidualnego starano się skrócić czas przejazdu, jednak w kilku przypadkach przekraczał on 45 min, co było spowodowane odbiorem dzieci i młodzieży bezpośrednio z miejsca zamieszkania. To w przypadku dowożenia i odbioru z placówek kilkorga uczniów wydłużało trasy. Na przykład w Gminie Pokój, podróż pierwszego ucznia odbieranego spod domu trwała do szkoły w Namysłowie ponad 70 minut. Tymczasem z powrotem dojazd do ostatniej miejscowości zabierał do 80 minut.

NIK ustaliła, iż gminy także prawidłowo zwracały koszty transportu organizowanego samodzielnie przez rodziców i opiekunów prawnych dzieci i młodzieży. Przy rozliczeniu brano pod uwagę zarówno koszty dowozu, jak i odbioru ucznia oraz powrotu odwożącego do domu, czy pracy.

Gminy przewidziały mechanizm kontroli przedkładanych przez rodziców i opiekunów prawnych dzieci rozliczeń, np. sprawdzano liczbę dni obecności uczniów w danym miesiącu w szkole, przedszkolu, czy ośrodku, do którego były one dowożone. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości.

Forma bezpośredniego wsparcia finansowego nie cieszyła się zainteresowaniem rodziców. Większość korzystała z transportu organizowanego przez gminy. Wyjątkiem była jedna gmina – Leśnica, gdzie 70 proc. uprawnionych wolało rozliczenie kosztów samodzielnie organizowanego transportu.

Wnioski

NIK skierowała do kierowników kontrolowanych jednostek wnioski o:

weryfikację prawidłowości realizowania umów zawartych z przewoźnikami.

« powrót